Poniższy tekst został opracowany po zimie 95/96 i został opublikowany na łamach 8 –go numeru rocznika „ ERICA – POLONICA" pisma Grupy „Rośliny Wrzosowate", którego redaktorem naczelnym jest Prof. M. Czekalski z Akademii Rolniczej w Poznaniu.
Wydaje się, że jego treść nie uległa dezaktualizacji.
Jan Ciepłucha
Dotychczasowe moje przekonanie, że różaneczniki wielkolistne nie wymagają wcześniejszego przygotowania do zimowego spoczynku, zweryfikowała długa i mroźna zima 1995/96. Pogląd swój opierałem na obserwacji „zachowania się" krzewów późną jesienią, kiedy to młode rośliny kontynuowały wzrost, aż do wystąpienia przymrozków. Było ono niezależne od sposobu i intensywności nawożenia. Poprzednie zimy obchodziły się łagodnie z krzewami prowadzonymi w różny sposób. Zima 95/95 dowiodła jednak, że rośliny, mimo iż, jak wspomniałem, podejmują wzrost do późnej jesieni, do zimy przygotowane są niejednakowo. Aby lepiej to zobrazować, chciałbym pokrótce opisać, w jaki sposób są prowadzone. Część roślin rozmnożonych in vitro i ukorzenionych mikrosadzonek sadzona była od razu do kwadratowych 3 litrowych pojemników, pozostałe zaś, które nie zdążyły wczesną wiosną dostatecznie dorosnąć, trafiły na zagony. Rośliny w pojemnikach nawożone były na przełomie kwietnia - maja nawozem Osmocote Plus 5-6 m-c, natomiast na zagonach stosowana jest mieszanka nawozowa, której głównymi składnikami są: Azofoska, Peters Professional 20-20-20 i siarczan amonu. Nawożenie na zagonach wykonywane jest dwukrotnie w czasie sezonu wegetacyjnego. Rośliny na zagonach prowadzone w przedstawiony sposób doskonale przetrwały zimę w nieogrzewanych tunelach foliowych bez dodatkowych zabezpieczeń, natomiast rośliny posadzone do pojemników i również stojące zimą w tunelu w znacznym stopniu przemarzły, przy czym uszkodzeniu uległ przede wszystkim system korzeniowy, a nie część nadziemna (tab. 1).
Krzewy starsze, które rosły co najmniej jeden rok w pojemniku, zimowały pod osłonami z siatki na terenie otwartym bądź w zimnych tunelach. W drugim przypadku, mimo że nie były dodatkowo zabezpieczone, przetrwały zimę w znacznie lepszej kondycji. Należy przy tym zaznaczyć, że u różnych odmian uszkodzeniu ulegały różne części roślin. Najbardziej zaskakująco zachowała się odmiana Simona, u której przemarzły wszystkie pąki, również pachwinowe, mimo że pozostałe organy nie były uszkodzone (tab.2).
Tabela 1
Procentowy udział młodych krzewów poszczególnych odmian, które
najlepiej przetrwały zimę
Percentage of young shrubs of particular cultivars which best survived the winter
Odmiana Procent krzewów przezimowanych
Cultivar Percentage of survived shrubs
Odmiana Cultivar | Procent krzewów przezimowanych Percentage of survived shrubs |
America | 90 |
Blurettia | 80 |
Caractacus | 60 |
Claudine | 70 |
Cunningham`s White | 80 |
Francesca | 80 |
Hercules | 90 |
Nova Zembla | 70 |
Rosabella | 40 |
Von Oheimb Woislowitz | 80 |
U pozostałych odmian (tab.2) wypady przekraczały 60%
In the other cultivars (Tab.2.) the losses exceeded 60%
Tabela 2
Odmiana | Uszkodzenia - Damages | ||
Cultivar | liści - leaves | korzeni - roots | pąków - buds |
Album Novum | - | x | - |
America | - | x | - |
Azurro | xxx | x | - |
Blurettia | - | - | - |
Blutopia | - | - | - |
Catawb. Boursault | - | - | - |
Claudine | x | x | - |
Cunningham`s White | - | - | - |
Dr V.H. Rutgers | xxx | x | x |
Genoveva | x | x | - |
Lachsgold | - | - | - |
Lee`s dark Purple | xxx | - | - |
Lilofee | x | xx | - |
Lord Robert`s | xxx | x | x |
Nova Zembla | - | - | - |
Old Port | x | - | - |
Polarnacht | - | x | - |
Rasputin | - | x | - |
Rosabella | - | - | - |
Roseum Elegans | - | - | - |
Sammetglut | x | - | - |
Schneebukett | - | - | - |
Simona | - | - | xxx |
Tamarindos | xxx | xxx | x |
Van Weerden Poelman | x | x | - |
Von Oheimb Woislowitz | - | x | - |
-- brak uszkodzeń, X - małe uszkodzenia, XX - średnie uszkodzenia, XXX - duże uszkodzenia.
--no damage, X - little damage, XX - medium damage, XXX - large damage.
Wnioski
1. Większość odmian starszych dobrze wyszła z zimy, zarówno jako krzewy jednoroczne, jak i
2. kilkuletnie.
3. Rośliny młode, które dobrze zniosły zimę, również jako starsze wykazywały dużą mrozoodporność.
4. Niektóre odmiany, mimo wrażliwości w młodym wieku, jako starsze przetrwały zimę zadowalająco.
5. Należy przyjrzeć się uważniej niektórym nowym odmianom, ponieważ ich mrozoodporność już w młodym wieku znacznie przewyższa znane standardowe odmiany.
Summary
The majority of older cultivars survived the winter well both as one-year-old shrubs and several years old ones. The young plants which survived the winter well have also proved highly frost-resistant in their older age. Some cultivars despite their sensitivity in the youth survived the winter satisfactory in the maturity. Some of the new cultivars should be observed with attention, since already in the youth, they exceed the well known, standard ones in respect ot the frost- resistance.